Op adem komen

De zomervakantie is voorbij, het nieuwe schooljaar is losgebarsten; leerlingen en hun juffen en meesters gaan er weer tegenaan! Zo’n lange lesdag lijkt soms wel topsport. Want op adem komen tijdens de schooldag? Toen ik zelf voor de klas stond, kwam het daar zelden van. Er was altijd wel een kind, collega of ouder die iets van me wilde, een werkblad te kopiëren, of een stapel naamkaartjes te lamineren. (Die twee klusjes zijn voor sommigen vast rustgevend, maar leverden mij - gezegend twee linkerhanden - alleen maar stress op).

Daarom was ik benieuwd of het anderen wél lukt, om uit te rusten onder werktijd. Ik sprak erover met tientallen leerkrachten en deel in mijn Survivalgids voor juffen en meesters een heleboel tips. Hieronder een paar fragmenten uit het hoofdstuk ‘Op adem komen’. Doe er je voordeel mee!

Het magazijn
Stille plekjes op school zijn schaars. Gelukkig is er het toilet, dé ruimte om op een onbewaakt moment te ontspannen. Hoewel … als er voortdurend wordt gerammeld aan het deurtje waarachter je net lekker doelloos zit te scrollen op je telefoon, komt er weinig van terecht.

Daarom vluchten sommigen ergens anders naartoe: het magazijn. ‘Daar sluit ik mezelf even op’, vertelt een leerkracht. ‘Ik tel rustig tot 10 en ga dan weer naar buiten.’

Wie goed zoekt, vindt een kier of gaatje om in te verdwijnen. Zo krijg ik een berichtje van juf die zichzelf na een slopende ochtend soms verbergt in de aula. ‘Dan kruip ik onder het podium en ga even liggen op de kussens voor de musical.’

Begin op je gemak
Gelukkig is dat niet de enige manier om op adem te komen. Bereid je lessen goed voor, weet waar al je spullen liggen en wees ruim op tijd in je lokaal; dan begin je de schooldag in elk geval op je gemak.

Lisanne Woons (39), juf van groep 8 op de Sint Barbaraschool in Tuitjenhorn, zweert erbij. Vroeger stond ze ’s ochtends vroeg te trappelen om een pittige taal-instructie te geven. Midden in haar uitleg druppelde een laatkomer met een schaafwond op haar knie binnen - ‘weg concentratie’.

Tegenwoordig laat Lisanne haar leerlingen eerst lezen, of oud werk afmaken. Dat geeft haar de gelegenheid om ‘ad hoc-dingetjes’ af te handelen. Ze troost een verdrietige leerling, luistert naar een moeder die iets op haar hart heeft, of zorgt dat er ruimte gemaakt wordt voor een handvol extra kinderen uit een opgedeelde groep. ‘Zo’n rustige start bevalt stukken beter.’

 Observeer …
Ook als de schooldag in volle gang is, neemt Lisanne gas terug. Terwijl haar leerling zelfstandig werken, of met een groepsactiviteit bezig zijn, leunt zij bewust achterover. ‘Altijd maar doorgaan is voor niemand goed. Dus dwing ik mezelf nu en dan een stap terug te doen, en alleen maar rond te kijken. Zo zie ik beter wat er gebeurt én pak ik mijn rust. Hoe weten de leerlingen dat hun juf op de pauzestand staat? Lisanne lacht en zegt: ‘Dat straal ik aan álle kanten uit.’

 … en geniet
Diana Landsmark (39), middenbouw-leerkracht op de Amsterdamse Montessorischool, pakt soms twee krukken. ‘Op de ene ga ik zitten en op de andere leg ik mijn voeten. Dan kijk ik vijf minuten hoe de leerlingen lekker bezig zijn. ‘Je mag de juf nu niet storen’ zeggen ze tegen elkaar, ‘want ze is aan het genieten.’

Zo is het maar net. Een paar jaar geleden belandde Diana in een burn out, en ontdekte ze dat ze beter op zichzelf moest letten. ‘Ik was altijd aan het rennen of pleisters plakken.’ Ze houdt nog steeds van de hectiek, ‘van snel schakelen tussen een rekenles en een kind dat in zijn broek heeft geplast.’ Maar ze houdt nu óók van die korte rustmomentjes. ‘Dan tuur ik even naar al die kinderen en weet ik weer: Wat heb ik toch een leuk beroep.’

 Luie gat
‘Je mag best even op je luie gat zitten’, vindt Miranda Bakker (42). Aan het begin van haar loopbaan stond de juf van De Zappelin in Heerhugowaard dag in dag uit ‘200 procent áán’. Een logopedist hielp haar met de stemproblemen die ze kreeg (‘ik tetter nogal’), en met behulp van een coach leerde ze om niet voortdurend te stuiteren, maar ook te ontspannen.

Is er geen tijd, dan máákt Miranda tijd. Bijvoorbeeld door een taal- en spellingles samen te voegen. ‘Dan geef ik in één keer alle uitleg en kunnen de kinderen wat langer zelfstandig aan de slag.’ Als de tank bij haar en de kinderen van groep 6 leeg is, slaat ze desnoods een les over. ‘In plaats van alle stof er krampachtig doorheen te rammen, kan je beter zeggen: Morgen proberen we het nog een keer.’

E-sigaret
Jacky de Ree (56) geeft les in Amsterdam Slotermeer en loopt geregeld op en neer naar de teamkamer voor een ‘bakkie’. ‘Onderweg pak ik mijn e-sigaret uit mijn bh en zuig wat nicotine naar binnen; heerlijk!’ Tijdens een tussenstop op de wc pakt Jacky haar telefoon erbij. Terwijl haar leerlingen zelfstandig werken, checkt zij ‘even suf Facebook, of zo’n Juice-kanaal.’

 Candy Crush
Jacky is niet de enige die zichzelf tijdens een les trakteert op een uitstapje. Een andere juf, van groep 1 en 2, kiest haar ‘momentje voor zichzelf’ zorgvuldig uit. ‘Als ik zie dat niemand aan het klooien is, loop ik snel weg en doe alsof ik de leerling die altijd ‘ju-huf’ roept, niet hoor.’ Vervolgens verstopt de juf zich in het kopieerhok of de wc. ‘Daar haal ik even rustig adem, staar voor me uit, of speel snel een potje Candy Crush op mijn telefoon.’

Meer Survivaltips?

Die vind je in de Survivalgids voor juffen en meesters

Taalfoutjes-theatertournee begint!

Deze week is het dan eindelijk zover: dan gaat mijn theatervoorstelling ‘De grappigste taalfoutjes uit de klas’ in reprise. Omdat de zalen vorig seizoen lekker vol zaten ga ik vanaf donderdag 12 september door met de tournee. Die avond treed ik op in De Nobelaer in Etten-Leur! Daarna trek ik kriskras door Nederland. Er zijn in totaal 47 voorstellingen, van Sittard tot Stadskanaal. Meer informatie en kaartjes vind je hier: https://www.winkelvanmeestermark.nl/c-6900605/theatertour/ 
Ik vind het razend spannend maar vooral ontzettend leuk om te doen, dus: kom gezellig een keertje langs!

Brooddoos-blunders

Op mijn Facebook- en Instagram-pagina’s worden soms levendige discussies gevoerd. Bijvoorbeeld over bovenstaande foto die vorige week werd opgestuurd door juf Jenny. Zij schreef erbij: ‘Een van mijn leerlingen kreeg per ongeluk de verkeerde broodtrommel mee en had rauwe piepers als lunch.’
Nou, zulke vergissingen blijken vaker voor te komen! Hier een selectie uit de stortvloed aan anekdotes die ik ontving:

Dat was het! Maak er mooi schooljaar van 💥

Mark

Of stuur een mailtje naar: [email protected]

PS:
Dat jullie allemaal maar net zo entozjast mogen blijven als deze leerling van groep 5 is over het nieuwe thema waarmee ze aan de slag gaat 😍

PS 2:

Hier nog een idee voor juffen en meesters die - ondanks alle drukte - nog wat tijd over hebben. Misschien kunnen jullie, net als de Britse lerares Sara Shabir uit Oxford, van alle leerlingen uit je klas een mini-poppetje haken! Het was wel een flinke klus. Juf Sara was er in totaal 240 uur (!) zoet mee. Maar wat een geweldig resultaat!